Ποιες είναι οι διαταραχές προσωπικότητας;
Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι διαταραχές που χαρακτηρίζονται από βαθιά ριζωμένα και χρόνια μοτίβο σκέψης και συμπεριφοράς που αποκλίνουν σημαντικά από τις προσδοκίες της κουλτούρας του ατόμου. Αυτά τα μοτίβο μπορεί να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στην καθημερινή λειτουργικότητα και τις σχέσεις του ατόμου.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι διαταραχών προσωπικότητας, συμπεριλαμβανομένων την παρανοειδή, σχιζοειδή, σχιζότυπη, ναρκισσιστική, δραματική, μεταιχμιακή, αντικοινωνική, εξαρτησιακή και ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας. Κάθε τύπος χαρακτηρίζεται από το δικό του σύνολο συμπτωμάτων και συμπεριφορών. Πιο συγκεγκριμένα:
Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με παρανοειδή διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να παρουσιάζουν υπερβολική δυσπιστία και καχυποψία για τους άλλους, καθώς και την τάση να ερμηνεύουν τις πράξεις των άλλων ως κακόβουλες ή απειλητικές. Μπορεί επίσης να έχουν έντονη ανάγκη για έλεγχο και να τα απασχολούν αμφιβολίες σχετικά με την αφοσίωση των φίλων και των αγαπημένων τους προσώπων.
Σχιζοειδής διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να είναι αποστασιοποιημένα και απομονωμένα από τις κοινωνικές σχέσεις και μπορεί να δυσκολεύονται να εκφράσουν συναισθήματα ή να δείξουν ζεστασιά προς τους άλλους. Μπορεί επίσης να έχουν περιορισμένο εύρος ενδιαφερόντων και να αδιαφορούν για την έγκριση ή την αποδοκιμασία των άλλων.
Σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να έχουν περίεργες ή ιδιόμορφες σκέψεις και συμπεριφορές, όπως μαγική σκέψη ή πίστη στην τηλεπάθεια. Μπορεί επίσης να έχουν δυσκολίες με τις κοινωνικές σχέσεις και να αισθάνονται άβολα σε στενές ή οικείες καταστάσεις.
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας έχουν μια διογκωμένη αίσθηση αυτοπεποίθησης και μια ανάγκη για θαυμασμό. Μπορεί επίσης να στερούνται ενσυναίσθησης για τους άλλους και μπορεί να ασχολούνται υπερβολικά με τη δική τους εμφάνιση ή επιτυχία.
Δραματική διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με δραματική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να αναζητούν την προσοχή και να είναι υπερβολικά δραματικά και μπορεί να έχουν υπερβολική ανάγκη για έγκριση. Μπορεί επίσης να ενδιαφέρονται υπερβολικά για την εμφάνισή τους και μπορεί να είναι επιρρεπείς σε ταχείες εναλλαγές συναισθημάτων.
Μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να έχουν ασταθή διάθεση, συμπεριφορά και σχέσεις. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους και μπορεί να εμπλακούν σε παρορμητικές ή ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.
Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να έχουν έλλειψη σεβασμού για τα δικαιώματα και τα συναισθήματα των άλλων, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης μεταμέλειας για τη βλάβη άλλων. Μπορεί επίσης να επιδίδονται σε εγκληματική συμπεριφορά και να έχουν ιστορικό χειραγώγησης ή εκμετάλλευσης άλλων.
Εξαρτημένη διαταραχή προσωπικότητας: Τα άτομα με διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας μπορεί να έχουν ανάγκη για υπερβολική υποστήριξη και βοήθεια από άλλους και μπορεί να φοβούνται τον αποχωρισμό ή την εγκατάλειψη. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να λάβουν αποφάσεις ή να εκφράσουν τις δικές τους απόψεις και μπορεί να δυσκολεύονται να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν εργασίες μόνοι τους.
Ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας: Χαρακτηρίζεται από την ενασχόληση με την τάξη, την τελειομανία και τον έλεγχο, συχνά εις βάρος της ευελιξίας και του αυθορμητισμού. Τα άτομα τείνουν να έχουν άκαμπτες πεποιθήσεις και συμπεριφορές, επιδιώκοντας την αψεγάδιαστη ποιότητα σε κάθε πτυχή της ζωής τους, ενώ αγωνίζονται να προσαρμοστούν στις αλλαγές και να ανεχθούν τις ατέλειες.
Οι διαταραχές προσωπικότητας μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν, καθώς συχνά συμβαδίζουν με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η κατάχρηση ουσιών. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ένα συνδυασμό ψυχοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής και αλλαγών στον τρόπο ζωής και μπορεί να περιλαμβάνει τόσο ατομική όσο και ομαδική θεραπεία.
Οι διαταραχές προσωπικότητας δεν είναι σφάλμα του ατόμου και δεν είναι αποτέλεσμα έλλειψης θέλησης ή χαρακτήρα. Με την κατάλληλη θεραπεία, τα άτομα με διαταραχές προσωπικότητας μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους και να βελτιώνουν τη συνολική ποιότητα ζωής τους.
Συμπερασματικά, οι διαταραχές προσωπικότητας είναι σύνθετες διαταραχές ψυχικής υγείας που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή λειτουργία και τις σχέσεις ενός ατόμου. Αν και μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν, με τη σωστή υποστήριξη και τους κατάλληλους πόρους, τα άτομα με διαταραχές προσωπικότητας μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους και να ζουν ικανοποιητικές ζωές.