Τι είναι η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD);
Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι μια διαταραχή της ψυχικής υγείας που μπορεί να εκδηλωθεί μετά από ένα τραυματικό γεγονός, όπως μια φυσική καταστροφή, ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα ή μια στρατιωτική μάχη. Τα άτομα με μετατραυματική διαταραχή μπορεί να εμφανίσουν μια σειρά από συμπτώματα, όπως αναβιώσεις (flashbacks), εφιάλτες, άγχος, καταθλιπτικά συμπτώματα και αποφυγή καταστάσεων που τους θυμίζουν το τραυματικό γεγονός. Όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή λειτουργικότητα και τις σχέσεις του ατόμου.
Το PTSD μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα όλων των ηλικιών και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε έχει βιώσει ένα τραυματικό γεγονός, ανεξάρτητα από τις δεξιότητες αντιμετώπισης ή την προσωπική του δύναμη. Δεν είναι ασυνήθιστο για τους ανθρώπους να βιώνουν κάποιο επίπεδο στενοχώριας μετά από ένα τραυματικό γεγονός, αλλά όταν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν και παρεμβαίνουν στην καθημερινή ζωή, μπορεί να αποτελεί ένδειξη μετατραυματικού στρες.
Τα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες μπορεί να είναι:
Παρεμβατικές σκέψεις ή αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος
Αναβίωση του παρελθόντος ή αίσθημα ότι το συμβάν επαναλαμβάνεται
Εφιάλτες σχετικά με το συμβάν
Δυσκολία στον ύπνο ή στη συγκέντρωση
Ευερεθιστότητα ή θυμός
Δυσκολία στη διατήρηση στενών σχέσεων
Αποφυγή ανθρώπων, τόπων ή δραστηριοτήτων που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός
Η σύνθετη διαταραχή μετατραυματικού στρες (C-PTSD) είναι ένας τύπος μετατραυματικού στρες που μπορεί να εμφανιστεί αφού ένα άτομο έχει βιώσει παρατεταμένο ή επαναλαμβανόμενο τραύμα, ιδίως στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει σωματική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακοποίηση, παραμέληση ή εκμετάλλευση από φροντιστές ή άλλα πρόσωπα εξουσίας, όπως σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας ή εμπορίας ανθρώπων.
Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία είναι ένας τύπος θεραπείας που μπορεί να είναι αποτελεσματικός στη θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Η CBT για την PTSD περιλαμβάνει συνήθως έναν συνδυασμό θεραπείας έκθεσης και γνωστικής αναδόμησης.
Η θεραπεία έκθεσης περιλαμβάνει τη σταδιακή έκθεση του ατόμου στις τραυματικές του αναμνήσεις και στις καταστάσεις που πυροδοτούν τα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες . Αυτό βοηθά το άτομο να μάθει να αντιμετωπίζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του σχετικά με το τραυματικό γεγονός και να μειώνει σταδιακά τις συμπεριφορές αποφυγής. Αυτή η τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί μόνο υπό την καθοδήγηση ειδικού.
Η γνωστική αναδόμηση περιλαμβάνει τη βοήθεια του ατόμου να εντοπίσει και να αμφισβητήσει τις αρνητικές σκέψεις και πεποιθήσεις που σχετίζονται με το τραυματικό γεγονός και να τις αντικαταστήσει με πιο ρεαλιστικές και ισορροπημένες σκέψεις. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το άτομο να νιώσει ότι ελέγχει περισσότερο τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και ότι είναι σε θέση να διαχειριστεί καλύτερα τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής.
Η CBT για το PTSD μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης, όπως η βαθιά αναπνοή ή η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση, για να βοηθήσει το άτομο να διαχειριστεί το άγχος και το στρες του. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει εκπαίδευση σχετικά με το PTSD και τα συμπτώματά του, καθώς και εκπαίδευση σε δεξιότητες αντιμετώπισης για να βοηθήσει το άτομο να αναπτύξει στρατηγικές για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του στην καθημερινή του ζωή.
Συνολικά, η CBT για το PTSD έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει και να αλλάξει τα αρνητικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς που συμβάλλουν στα συμπτώματά του και να αναπτύξει πιο αποτελεσματικές δεξιότητες αντιμετώπισης. Με τη σωστή θεραπεία, τα άτομα με PTSD μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους και να βελτιώνουν τη συνολική ποιότητα ζωής τους.